Nhức đầu do ngoại cảm trong đông y

 Nhức đầu là một triệu chứng hay gặp của rất nhiều bệnh. Theo YHCT, nếu đau đầu đột ngột và kéo dài vài ngày là do ngoại cảm; nếu khi đau khi không và đau âm ỉ là nội thương.

Đau đầu do ngoại cảm phần lớn là thực chứng nên phải lấy khu phong tán tà là chính (khu phong tán hàn, khu phong thanh nhiệt, khu phong táo thấp).

Đau đầu do phong hàn:

 Người bệnh có biểu hiện đau đầu, sợ lạnh, nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi, không khát nước, rêu lưỡi trắng mỏng, mạch phù khẩn.  

Phép chữa đau đầu do phong hàn :

 sơ phong tán hàn.

Đau đầu do phong nhiệt:

 Người bệnh có biểu hiện đau đầu, sợ gió, khát nước, đau cổ họng, rêu lưỡi vàng mỏng, mạch phù sác. 

Phép chữa đau đầu do phong nhiệt :

 Sơ phong, thanh nhiệt. 

Đau đầu do phong thấp: 

Người bệnh biểu hiện nhức đầu, sợ gió, lồng ngực buồn bực, mỏi mệt, rêu lưỡi trắng trơn, ướt, mạch phù hoãn là thiên về hàn; rêu lưỡi vàng nhờn, mạch nhu sác là thiên về nhiệt.

 Phép chữa đau đầu do phong thấp :

khu phong hóa thấp.

Trị mụn nhọt theo đông y

 Mụn là bệnh do nang lông - tuyến bã ở da hoạt động thái quá làm tiết nhiều bã nhờn trong khi miệng nang lông lại bị bít kín do tăng sừng hoá, chất bã nhờn bị ứ đọng lại ở lỗ chân lông tạo thành nhân mụn.

Khi nhân mụn hình thành thường có sự phát triển, tăng sinh một loại vi khuẩn ở lỗ chân lông gây nên tình trạng viêm đỏ của mụn mủ.

Theo y học cổ truyền, nguyên nhân gây ra mụn nhọt là do hoả độc gây ra, một số trường hợp hay tái phát do tình trạng nhiễm khuẩn mà y học cổ truyền gọi là nhiệt huyết. 

Giai đoạn viêm nhiễm (khởi phát)

Biểu hiện: Mụn nhỏ hình thành, ngứa, nóng, muốn gãi, giai đoạn này dùng phương pháp thanh nhiệt giải độc, tiêu viêm.

Giai đoạn hoá mủ

Biểu hiện: mụn sưng tấy thành nhọt bọc có mủ, nóng, đỏ, sốt. Dùng phương pháp thác độc bài nùng (đưa độc ra ngoài, trừ mủ).

Giai đoạn vỡ mủ

Dùng phương pháp khử hư sinh cơ (làm mất các tổ chức hoại tử, làm liền da).

Thiểu năng tuần hoàn não

 Thiểu năng tuần hoàn não là tình trạng thiếu máu cung cấp cho não, bệnh có thể gặp ở nhiều lứa tuổi, phổ biến nhất ở người lao động trí óc và người cao tuổi.

Nguyên nhân chính là do xơ vữa các động mạch nuôi não, co cứng các cơ vùng cổ gáy cũng gây cản trở máu lưu thông lên não...

Thiểu năng tuần hoàn não thường biểu hiện với các triệu chứng như: Nhức đầu, chóng mặt, dị cảm, rối loạn về giấc ngủ, rối loạn về sự chú ý, rối loạn về cảm xúc... 

Đau vùng thượng vị trong đông y

 Đau vùng thượng vị, Đông y còn gọi là vị quản thống, tâm vị thống.

Phần nhiều do ăn uống không điều độ, nóng lạnh thất thường hoặc lo nghĩ, lao lực khiến tỳ vị tổn thương. Để tăng hiệu quả điều trị, người bệnh nên ăn các món sau:

Đau lâm râm vùng thượng vị, ăn lạnh đau tăng, ăn ấm dễ chịu: 

nguyên nhân do tỳ vị hư hàn. Phép trị ôn bổ tỳ vị. 

Đau vùng thượng vị do tỳ vị nhiệt:   

người bênh cảm giác nóng rát

Đau vùng thượng vị do tâm tỳ hư

 Biểu hiện mỗi khi người bệnh suy nghĩ căng thẳng đau tăng, ăn ngủ kém 

Say nắng trong y học cổ truyền

 Trong y học cổ truyền, say nắng say nóng được gọi là chứng Trúng thử với cơ chế sinh bệnh là do: trên cơ sở chính khí hư suy (giảm sức đề kháng), hai nhân tố gây bệnh là thử nhiệt hoặc thử thấp xâm nhập vào cơ thể, uất lại và nung đốt làm hao tổn âm dịch mà tạo thành bệnh.

Nếu nặng thì thanh khiếu bị che phủ, kinh khí bế tắc gây nên hôn mê, nếu tân dịch bị hao tổn quá nhiều thì phát sinh chứng hư thoát.

Say nắng, say nóng thường thể hiện ở hai mức độ: Nhẹ thì đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, tức ngực, lợm giọng, buồn nôn, khát nước, da nóng, không có mồ hôi, toàn thân mệt mỏi rã rời hoặc có biểu hiện bồn chồn, vật vã; Nặng thì ngoài các triệu chứng trên còn có thêm sắc mặt nhợt nhạt, vã mồ hôi, chân lạnh, thậm chí xuất hiện hôn mê bất tỉnh, co giật tứ chi.

H-uyết áp thấp trong đông y

 Theo Đông y, huyết áp thấp thuộc chứng huyễn vựng (huyễn là hoa mắt, vựng là chóng mặt). Nguyên nhân phổ biến của bệnh này là do khí huyết hư làm cho não thiếu sự nuôi dưỡng gây nên chứng hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, váng đầu, sắc mặt nhợt nhạt, tay chân yếu run, mạch vô lực...

Theo Tổ chức Y tế thế giới, huyết áp thấp là biểu hiện của sự rối loạn chức năng vỏ não của trung khu thần kinh vận mạch. Bệnh nhân được coi là huyết áp thấp khi trị số huyết áp tâm thu (huyết áp tối đa) dưới 90mmHg (milimét thuỷ ngân) và huyết áp tâm trương (huyết áp tối thiểu) dưới 60mmHg. Có hai loại: huyết áp thấp tiên phát (do thể trạng) và huyết áp thấp thứ phát (do các bệnh lý khác). Những người huyết áp thấp thường có biểu hiện: mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, giảm tập trung trí lực, khi thay đổi tư thế có thể choáng váng, thoáng ngất hoặc ngất.

Chứng ôn độc trong Đông y

 Chứng ôn độc trong Đông y biểu hiện sốt hoặc sốt nhẹ, sợ lạnh, sưng cứng dưới tai và vùng dưới hàm, ấn vào đau, thường sưng một bên, dần dần sưng cả hai bên.Y học hiện đại gọi là bệnh quai bị.

 Nguyên nhân gây chứng ôn độc 

 Do ôn dịch xâm nhập phế vệ qua đường mũi họng phạm tới hai kinh thiếu dương đởm và dương minh vị. Kinh thiếu dương phụ trách khí phong mộc, kinh dương minh phụ trách táo kim. Tà phong nhiệt xâm phạm vào hai kinh này gây uất kết ở vùng dưới tai, dưới hàm và má. Hai là do can và đởm có mối liên quan biểu lý, khi kinh đởm bị tổn thương làm kinh can cũng bị ảnh hưởng mà gây ra. 

Trường hợp ôn độc nhẹ
Phép điều trị chứng ôn độc nhẹ : 

Sơ tán phong tà hoạt huyết.

Trường hợp ôn độc nặng
Phép điều trị chứng ôn độc năng : 

Thanh hỏa giải độc tuyên tiết phong nhiệt.