Bài trị bí tiểu tiện theo đông y

 Bí tiểu tiện Đông y gọi là lung bế. 

Nguyên nhân dẫn đến lung bế 

có thể là do thấp nhiệt, do huyết lâm, thạch lâm, hoặc do các cơ quan lân cận chèn ép làm cho niệu đạo bị bế tắc. 

Bí tiểu do thấp nhiệt: 

Người bệnh có biểu hiện đái buốt đái dắt, nước tiểu đỏ, cảm giác nóng rát ở bàng quang và niệu đạo; thường kèm theo đau đầu, đau lưng, sốt, miệng đắng, rêu lưỡi vàng…

 Phép trị Bí tiểu do thấp nhiệt: 

 thanh nhiệt lợi thấp, thông tiểu. 

Bí tiểu do sỏi: 

Người bệnh có biểu hiện bí tiểu, đau lưng, đau ở bộ phận sinh dục và lan ra vùng lân cận. Nước tiểu đỏ có khi lẫn máu, có trường hợp đau quặn, không đi tiểu được làm người bệnh rất khó chịu. 

Phép trị Bí tiểu do sỏi: 

chống viêm, bài thạch (làm tan sỏi và tống sỏi ra ngoài).

Bí tiểu do sang chấn:

Người bệnh có biểu hiện tiểu buốt, gắt, nước tiểu vàng, có khi màu hồng lẫn máu, đau tức vùng hạ vị, rêu lưỡi trắng, mạch hoạt.

 Phép trị Bí tiểu do sang chấn:

lợi niệu, hoạt huyết, bổ trung ích khí. 

Bí tiểu sau phẫu thuật:

 Biểu hiện bàng quang căng đầy, đau tức, bí tiểu, các cơ và thần kinh ở vùng tiểu khung bị chấn động dẫn đến co cứng làm cho niệu đạo bị co thắt gây bế tắc. Người bệnh đau tức, bí tiểu, không dám cử động mạnh. 

Phép trị Bí tiểu sau phẫu thuật:

thư giãn cơ, chống co thắt, phục hồi chức năng của thần kinh, lập lại cân bằng âm dương. 

Phép dưỡng sinh 4 mùa của Hải Thượng Lãn Ông

 Ở nước ta, từ thế kỷ thứ 18, Hải Thượng Lãn Ông đã xây dựng phép dưỡng sinh có nội dung phong phú và các yêu cầu tổng hợp về nếp sống vệ sinh văn hóa lành mạnh, trong đó, yếu tố nuôi dưỡng tinh thần và thể xác là hàng đầu.

Ở nước ta, từ thế kỷ thứ 18, Hải Thượng Lãn Ông đã xây dựng phép dưỡng sinh có nội dung phong phú và các yêu cầu tổng hợp về nếp sống vệ sinh văn hóa lành mạnh, trong đó, yếu tố nuôi dưỡng tinh thần và thể xác là hàng đầu. Lãn Ông xác định: tinh thần và thể chất được luôn luôn khang kiện thì sẽ tận hưởng tuổi thọ ngoài 100.

Các nhà lão học, sinh học, y học hiện đại đã tìm hiểu và nghiên cứu nguyên nhân của lão hóa và các phương pháp chống lão hóa kéo dài tuổi thọ để sống trên 100 tuổi. Những điều này cũng trùng hợp phép dưỡng sinh của Lãn Ông đã nêu như sau:

Phép dưỡng sinh Nuôi dưỡng tinh thần

Lãn Ông đặt vấn đề nuôi dưỡng tinh thần lên hàng đầu trong việc giữ gìn sức khỏe. Lãn Ông đã viết: Các bậc hiểu sâu đạo lý tu dưỡng đời thượng cổ dạy “gặp hư tặc tà phong của ngoại giới phải xa lánh kịp thời, đồng thời tư tưởng cũng phải ổn định, yên tĩnh không có đầy tham vọng bậy bạ thì chân khí trong người được hòa thuận, tinh thần có thu mà không hao tán, bệnh tật không có ngõ nào để xâm nhập được. Nhờ vậy mà ý chí của họ rất an nhàn, ít có dục vọng, trong lòng của họ luôn luôn yên tĩnh, chẳng có sợ sệt, tuy lao động mà không mệt mỏi. Tâm không tham nên cái gì cũng thuận, lòng tự thấy đủ, dễ được mãn nguyện, không đòi hỏi nhiều nên cũng dễ đạt được”.

Phép dưỡng sinh Ăn uống có tiết chế

Lãn Ông khuyên mọi người: ăn uống có tiết chế, nghỉ ngơi có giờ giấc, không phí sức bậy bạ. Liên hệ vào thực tế cuộc sống, Lãn Ông phê phán một số hiện tượng sai trái: “Người đời nay uống rượu như uống nước, làm việc bậy bạ coi như sinh hoạt bình thường, rượu say rồi nhập phòng, sắc dục quá độ, dục vọng làm kiệt hết tinh khí, tan hết chân nguyên; không có ý thức bảo vệ đầy đủ, thường hay sử dụng tình dục quá nhiều; làm việc, nghỉ ngơi không có giờ giấc cho nên nửa đời người thì đã suy nhược; tách rời khỏi phép dưỡng sinh thì không thể tận hưởng hết tuổi thọ”.

Phép dưỡng sinh Ngủ, nghỉ có giờ giấc

Ngủ là một biện pháp lấy lại sức khỏe sau một ngày làm việc. Thức và ngủ lúc nào, vào thời gian nào là hợp lý, khoa học với thời tiết 4 mùa xuân, hạ, thu, đông. Lãn Ông đã nghiên cứu sâu sắc và đưa ra những lời khuyên như sau:

Phép dưỡng sinh Ngủ, nghỉ Ba tháng mùa xuân: 

Con người nên ngủ muộn một chút, dậy sớm một tí, đi bách bộ trước sân, tóc bỏ xõa, nới thắt lưng, mặc áo quần rộng để cho ý chí tư tưởng phát sinh đầy đủ, hoạt bát. Nếu làm trái lẽ trên thì sẽ làm hại can khí, làm cho năng lực của nhân thể đối với mùa hè bị giảm sút.

Phép dưỡng sinh Ngủ, nghỉ Ba tháng mùa hè: 

Cần phải ngủ muộn, dậy sớm, không nên chán ghét ngày dài và trời nóng, sao cho ý chí thoải mái không giận hờn, làm cho dưỡng khí trong người được tuyên thông ra ngoài. Nếu làm trái với các lẽ trên thì tổn tâm khí. Do đó, năng lực thích ứng với khí thu liễm của mùa thu bị giảm sút; đến mùa đông phát sinh ra nhiều bệnh khác.

Phép dưỡng sinh Ngủ, nghỉ Ba tháng mùa thu: 

Mọi người cần phải ngủ sớm, dậy sớm cho ý chí được yên tĩnh để làm hòa hoãn ảnh hưởng của khí hậu heo hắt của mùa thu. Nếu làm trái thì tổn đến phế làm cho năng lực thích ứng với khí mùa đông bị giảm sút.

Phép dưỡng sinh Ngủ, nghỉ Ba tháng mùa đông: 

Đừng làm nhiễu động dưỡng khí, mọi người phải ngủ sớm, dậy muộn, cho ý chí yên tĩnh như cách mai phục, bế tàng; tránh chỗ lạnh, giữ gìn ấm áp, không để bì phu sơ hở, đổ mồ hôi, làm ảnh hưởng đến dưỡng khí bế tàng. Nếu làm trái sẽ làm tổn thận khí, đến mùa xuân sẽ phát sinh bệnh nuy, bệnh quyết làm con người giảm sút năng lực thích ứng với sinh khí của mùa xuân.

Phép dưỡng sinh Chú trọng việc vận động

Ngoài ra, Lãn Ông còn khuyên mọi người nên chú trọng việc vận động kết hợp với lao động, với nghỉ ngơi để tăng sức khỏe và xem việc kết hợp với lao động trí óc và chân tay là phương thức rèn luyện thân thể rất tốt. Nội dung phép dưỡng sinh của Hải Thượng Lãn Ông nêu cách đây hơn 200 năm hiện vẫn còn là những kinh nghiệm quý báu cho chúng ta áp dụng.

Bài chữa chứng tê theo đông y

 Chứng tê buồn 

còn gọi ma mộc, thuộc phạm vi chứng tê thấp trong y học cổ truyền, bệnh thường gặp ở độ tuổi trung niên, người có tuổi, người ít vận động. 

Phép trị Chứng tê buồn 

chủ yếu là bổ khí dưỡng huyết, khử hàn trừ thấp

Tê da thịt: 

Biểu hiện da thịt khắp người đều tê cứng cào cấu không biết ngứa biết đau

Phép trị Tê da thịt: 

bổ khí thông huyết, kiện tỳ lợi thấp thông kinh hoạt huyết...

Tê hai tay: 

Nếu biểu hiện tê 10 đầu ngón tay ngón chân, thiên về tỳ khí suy nhiều 

Phép trị Tê hai tay: 

bổ tỳ ích khí, thăng dương...

Tê hai chân: 

Nếu biểu hiện tê nhiều phần mông đùi, hai chân do khí hư mà kèm thấp chứng nhiều 

Phép trị Tê gân co rút: 

bổ khí sinh huyết, thăng dương, lý khí, khai uất, lợi thấp... 

Tê tứ chi: 

Nếu tay chân đều tê, bệnh thiên về khí huyết hư suy lâu ngày 

Phép trị Tê gân co rút: 

bổ khí huyết, kiện tỳ, hóa thấp...

Tê gân co rút: 

Nếu biểu hiện tay chân tê kèm gân cơ co rút, co duỗi khó khăn, bệnh thiên về can huyết hư suy nuôi dưỡng gân cơ kém

Phép trị Tê gân co rút: 

bổ khí dưỡng huyết, khai uất, thư cân cơ...

Tê da thịt cứng như cây: 

Nếu biểu hiện tay chân da thịt tê mà cứng như cây do khí huyết hư, ngoại tà lâu ngày kèm có thấp đàm và tử huyết, kinh lạc ứ trệ bị tắc gây nên. 

Phép trị Tê da thịt cứng như cây: 

 bổ huyết, hoạt huyết, hóa ứ tiêu đàm, thông kinh lạc...

Bài chữa đau đầu do khí huyết hư theo đông y

  Đau nhức đầu

là một triệu chứng thường gặp nhất trong bệnh lý của nhiều bệnh, do tác nhân bên ngoài (ngoại cảm) hay bên trong cơ thể (nội thương). Theo YHCT, nếu khi đau khi không và đau âm ỉ là do nội thương. Nguyên nhân đau đầu do nội thương gồm: can khí nghịch lên, đàm ủng huyết trệ, thận khí suy tổn và khí huyết hư..

Đau đầu do khí hư: 

Người bệnh khi đau khi không, đau tăng khi lao động, sắc mặt trắng, người mệt mỏi, ngắn hơi, ngại nói, hay đổ mồ hôi, sợ lạnh, miệng nhạt, lưỡi nhợt ít rêu, mạch tế vô lực.

 Phép chữa Đau đầu do khí hư: 

 ích khí thăng dương.

Đau đầu do huyết hư: 

Người bệnh đau đầu âm ỉ, ngồi dậy đau tăng, nằm thì giảm đau, xế trưa đau nhiều, hoa mắt chóng mặt, hồi hộp, mất ngủ hay quên, chân tay tê dại, mắt khô, lưỡi nhạt, rêu mỏng, mạch tế.

Phép chữa Đau đầu do huyết hư: 

tư âm dưỡng huyết.

Bài chữa nhức đầu do ngoại cảm phong thấp theo y học cổ truyền

 Chứng đau nhức đầu 

là triệu chứng thường gặp nhất trong các bệnh lý của nhiều bệnh, là cảm giác chủ quan chịu ảnh hưởng do tác nhân bên ngoài (ngoại cảm) hay bên trong cơ  thể (nội thương). Theo YHCT, nếu đau đầu đột ngột và kéo dài vài ngày là do ngoại cảm, nếu khi đau khi không và đau âm ỉ là nội thương.

Đau đầu do ngoại cảm 

phần lớn là thực chứng. Người mắc chứng đau đầu do phong thấp thường có biểu hiện: nhức đầu như búa bổ, sợ gió, lồng ngực buồn bực, chân tay nặng nề, mỏi mệt, miệng nhạt dính, tiểu tiện không lợi, đại tiện lỏng nhão. Nếu rêu lưỡi trắng trơn, ướt, mạch phù hoãn là thiên về hàn; nếu rêu lưỡi vàng nhờn, mạch nhu sác là thiên về nhiệt.

 Phép chữa Đau đầu do ngoại cảm 

 khu phong hóa thấp. 

Trị chứng bất lực thế nào mới đúng theo y học cổ truyền ?

  Theo y học cổ truyền, “dương nuy” là chứng bệnh dương vật không cương cứng lên được khi có cảm hứng. Y học hiện đại gọi là chứng “bất lực”.

Nguyên nhân gây nên bệnh chứng bất lực  rất phức tạp như: 

tình chí uất kết (yếu tố tâm lý, tình cảm), ẩm thực bất điều (ăn uống không hợp lý), lục dâm xâm nhập (các yếu tố gây bệnh từ bên ngoài như hàn, thấp…), phòng sự quá độ (sinh hoạt tình dục bừa bãi), niên cao thể nhược (tuổi cao sức yếu), cửu bệnh sở luỵ (bị bệnh lâu ngày), bẩm thụ tiên thiên bất túc (di truyền, tật bệnh từ nhỏ)... Những nguyên nhân này làm rối loạn công năng các tạng phủ, trực tiếp hoặc gián tiếp gây nên chứng dương nuy.  Song vì nhiều lý do khác nhau, khi lâm vào trạng thái bất lực, không ít bệnh nhân nghĩ ngay rằng: thận của mình quá kém và tự động đi tìm những vị thuốc đông y có tác dụng bổ thận tráng dương để trị liệu.

Thực tế lâm sàng cho thấy, không ít người ở vào độ tuổi 20 - 40 mắc chứng dương nuy - lâm vào tình trạng bất lực nhưng cơ thể vẫn hoàn toàn khoẻ mạnh, không hề có các biểu hiện của hội chứng thận hư (thận theo quan niệm của Đông y) như đầu choáng mắt hoa, lưng đau gối mỏi, tai ù tai điếc, răng long tóc rụng... Phần lớn nguyên nhân gây nên chứng này là do yếu tố tâm lý tình cảm (tình chí uất kết) tác động trước hết đến các tạng như can, tâm và tỳ, tạo nên những thể bệnh như Can khí uất kết, Tâm tỳ lưỡng hư... Quan niệm nguyên nhân của chứng bất lực chính là do “thận hư” là sai lầm.

Chứng bất lực không chỉ do thận hư.

Thuốc cường dương có chữa khỏi “bất lực”?

Trong khi bản thân người bệnh không có kiến thức chuyên môn và đang rất hoang mang thì một số thầy lang và người kinh doanh Đông dược lại vô tình hoặc cố ý khuếch đại một cách quá mức về công dụng của thuốc bổ thận tráng dương khiến cho người bệnh vì quá tin mà lạm dụng. Hậu quả là bệnh trạng của người bệnh không những không được cải thiện mà còn trở nên tồi tệ hơn, thậm chí dẫn đến những tác dụng phụ không mong muốn như: căng thẳng thần kinh, mất ngủ, lở loét miệng, chảy máu chân răng, mụn nhọt, khô miệng, tăng huyết áp... Đối với những người bị bệnh bất lực do dùng tân dược để trị liệu tăng huyết áp, bệnh lý mạch vành, đái tháo đường... thì việc dùng nhầm hoặc lạm dụng các thuốc cường dương, ôn nhiệt là hết sức nguy hiểm. Kết quả nghiên cứu cho thấy, nếu dùng kéo dài, thuốc tráng dương có thể gây ức chế sự hưng phấn của trục nội tiết vùng dưới đồi - tuyến yên - tinh hoàn vốn có vai trò rất lớn trong việc cường dương. Hơn nữa, lạm dụng thuốc tráng dương có thể còn làm cho tuyến tiền liệt ở nam giới phì đại nhanh chóng và dễ dẫn đến trạng thái ung thư hoá. Do vậy, không phải những vị thuốc và bài thuốc có công dụng bổ thận tráng dương là có thể chữa khỏi bệnh bất lực, từ đó đi đến việc sùng bái thuốc tráng dương, cường dương hậu quả lợi bất cập hại.

Khi bị “bất lực” có nên tuyệt dục?

Đương nhiên, khi cơ thể suy yếu thì việc tiết dục là hết sức cần thiết để bảo tồn tinh khí và giữ gìn sức khoẻ. Một con ngựa què thì đừng cố bắt nó leo dốc, nhất là khi lại phải kéo một chiếc xe bánh vuông. Tuy nhiên, ngoại trừ những trường hợp bị bất lực ở mức độ nặng, nghĩa là không thể “hành sự” được, còn thì với mức độ nhẹ và vừa thì vẫn nên duy trì sinh hoạt tình dục với tần số thích hợp dù cho tỉ lệ thành công không cao. Điều này có ý nghĩa cực kỳ quan trọng vì không chỉ có tác dụng giải toả về mặt tâm lý mà còn tạo ra những kích thích có tính hưng phấn rất cần cho sự phục hồi của bệnh trạng. Ngay cả với những trường hợp bất lực ở mức độ nặng, nếu như không có sự gần gũi với người khác giới, không có sự động viên, khích lệ, ve vuốt của người bạn đời thì dẫu cho thuốc có hay đến mấy thì kết quả trị liệu cũng rất hạn chế. Khi có ham muốn tình dục nhưng lại ở trong tình trạng một thời gian dài không phóng tinh thì sẽ phát sinh hậu quả “ức chế tình dục”. Theo y học cổ truyền, việc ái ân có thể khơi thông ngũ tình, làm cho can khí thông suốt, tâm huyết điều đạt, tuyệt dục lâu ngày thì can khí không điều hoà, khí huyết ứ trệ, từ đó mà không đạt được mục đích dưỡng sinh.

Bài trị suy nhược cơ thể do can âm hư theo đông y

 Suy nhược cơ thể do can âm hư 

hay gặp ở phụ nữ tiền mãn kinh, tăng huyết áp và xơ cứng động mạch ở người già, người bị suy nhược thần kinh.

Biểu hiện Suy nhược cơ thể do can âm hư 

 Người bệnh dễ cáu gắt, nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt, lưỡi khô, mạch huyền tế sác.

Theo Đông y phương pháp chữa Suy nhược cơ thể do can âm hư 

chủ yếu là bổ can âm. Sau đây là một số bài thuốc  và các món ăn hỗ trợ điều trị