Có lẽ không nhiều người trong chúng ta hiểu biết đầy đủ và đặt niềm tin tưởng vào khả năng trị liệu vô sinh của y học cổ truyền. Bởi vậy khi thông tin về phương pháp dùng đông dược chữa trị vô sinh nhiều người đã không khỏi nghi ngờ và ngạc nhiên. Vậy, nên hiểu chuyện đông y trị liệu vô sinh như thế nào cho đủ và đúng?
Trong y học cổ truyền, vô sinh cũng được chia làm hai loại: Vô sinh nam và vô sinh nữ. Vô sinh nam thuộc phạm vi các chứng bệnh như: Bất dục, vô tử, tuyệt dục, nam tử nán tự, vô tinh, thiểu tinh, lãnh tinh… Vô sinh nữ thuộc phạm vi các chứng bệnh như: Bất dựng, toàn vô tử, đoạn tự, chủng tử, tử tự, tự dục, cầu tự…
Nguyên nhân nào dẫn đến vô sinh ?
Với vô sinh nam: Có 7 nguyên nhân chính bao gồm bẩm thụ tiên thiên bất túc, tinh khí suy nhược (yếu tố di truyền, dị tật bẩm sinh); mệnh môn hỏa suy, tinh khí hư lãnh (rối loạn nội tiết tố nam, tinh dịch lỏng loãng và lạnh, chất lượng và số lượng tinh trùng suy giảm); đàm trọc ứ huyết, trở tắc tinh đạo (các bệnh gây rối loạn chuyển hóa và nội tiết, những yếu tố gây hẹp tắc đường dẫn tinh); tửu thực bất điều, thấp nhiệt hạ chú (ăn uống không điều độ, nghiện rượu, viêm nhiễm đường tiết niệu sinh dục do nguyên nhân nội sinh); tình chí bất toại, can kinh uất trệ (yếu tố gây sang chấn tâm lý, tinh thần); cửu bệnh lao quyện, khí huyết khuy hư (mắc các bệnh mạn tính lâu ngày gây suy nhược cơ thể, suy giảm tính dục, suy giảm chất lượng và số lượng tinh trùng); di trọc nội tích, dâm độc thâm nhiễm (viêm nhiễm bộ phận sinh dục, đặc biệt là phần dưới, do nguyên nhân cảm nhiễm bên ngoài).
Với vô sinh nữ: Có 6 nguyên nhân chính gồm thận hư (thận dương hư và thận âm hư, “Thận” ở đây với ý nghĩa là một cơ quan chủ về thủy dịch, chủ về đại tiểu tiện, nội tiết và sinh dục theo quan điểm của y học cổ truyền. Nguyên nhân “thận hư” bao gồm các yếu tố gây rối loạn nội tiết và sinh dục dẫn đến vô sinh); huyết hư (huyết là cơ sở vật chất của kinh nguyệt, huyết hư là những yếu tố gây nên tình trạng thiếu máu và rối loạn kinh nguyệt như mắc các bệnh mạn tính, mất máu kéo dài…); can uất (là những yếu tố gây sang chấn tâm lý, căng thẳng tinh thần kéo dài); đàm thấp (là những nguyên nhân gây nên bệnh lý rối loạn nội tiết, rối loạn chuyển hóa, gây trở tắc vòi trứng, ứ trệ trong tử cung…); thấp nhiệt (là những yếu tố gây viêm nhiễm bộ phận sinh dục); huyết ứ (là những nguyên nhân gây ứ trệ huyết dịch, làm cản trở công năng của bào cung, khiến cho quá trình thụ thai bị trở ngại).
Đông y điều trị vô sinh như thế nào ?
Để trị liệu vô sinh, cũng như đối với các chứng bệnh khác, nguyên tắc chung của đông y là phải đảm bảo tính toàn diện, nghĩa là ngoài việc dùng thuốc, cần chú ý đồng thời sử dụng nhiều biện pháp không dùng thuốc như châm cứu, xoa bóp, bấm huyệt, tập luyện khí công dưỡng sinh, tâm lý liệu pháp, dược thiện (món ăn - bài thuốc), điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt cho phù hợp… Đương nhiên, việc dùng thuốc vẫn giữ một vai trò hết sức quan trọng và thường được tiến hành theo hai hướng: Biện chứng thi trị và biện bệnh thi trị.
Biện chứng thi trị hay còn gọi là biện chứng luận trị, là phương thức trị liệu dựa trên cơ sở chứng trạng và thể bệnh cụ thể mà tiến hành lựa chọn các vị thuốc và bài thuốc cho phù hợp. Biện bệnh thi trị là phương thức dựa trên cơ chế bệnh sinh chủ yếu của bệnh mà xây dựng một bài thuốc hoặc một phác đồ điều trị chung cho nhiều thể bệnh. Phương pháp trị liệu vô sinh nam và vô sinh nữ không giống nhau.
Với vô sinh nam
Thường tiến hành biện chứng luận trị theo tám thể bệnh:
vô sinh nam thể Thận âm khuy hư
phép trị vô sinh nam thể Thận âm khuy hư
tư âm bổ thận, điền tinh chủng tử
Vô sinh nam thể Thận dương bất túc
phép trị Vô sinh nam thể Thận dương bất túc
phải ích thận ôn dương, bổ tinh,
Vô sinh nam thể Khí huyết khuy hư
phép trị Vô sinh nam thể Khí huyết khuy hư
phải ích khí kiện tỳ, dưỡng huyết sinh tinh
Vô sinh nam thể Tỳ thận lưỡng hư
phép trị Vô sinh nam thể Tỳ thận lưỡng hư
phải ôn bổ tỳ thận, ích khí sinh tinh
Vô sinh nam thể Thấp nhiệt hạ chú
phép trị Vô sinh nam thể Thấp nhiệt hạ chú
phải thanh nhiệt lợi thấp, tiêu thũng giải độc.
Vô sinh nam thể Đàm trọc ngưng trệ
phép trị Vô sinh nam thể Đàm trọc ngưng trệ
phải hóa đàm lý khí, hóa kết thông lạc
Vô sinh nam thể Huyết ứ trở trệ
phép trị Vô sinh nam thể Huyết ứ trở trệ
phải hoạt huyết hóa ứ thông tinh
Vô sinh nam thể Hàn trệ can mạch
phép trị Vô sinh nam thể Hàn trệ can mạch
phải noãn can tán hàn, ôn kinh hành khí
Với vô sinh nữ
Thường tiến hành biện chứng luận trị theo mười thể bệnh:
Vô sinh nữ thể Thận dương hư
Phép trị Vô sinh nữ thể Thận dương hư
phải ôn thận noãn cung, ích xung chủng tử
Vô sinh nữ thể Thận âm hư
Phép trị Vô sinh nữ thể Thận âm hư
phải tư thận ích tinh, dưỡng xung chủng tử
Vô sinh nữ thể Khí huyết hư nhược
Phép trị Vô sinh nữ thể Khí huyết hư nhược
phải ích khí dưỡng huyết, điều kinh chủng tử
Vô sinh nữ thể Can khí uất kết
Phép trị Vô sinh nữ thể Can khí uất kết
phải sơ can giải uất, điều kinh chủng tử
Vô sinh nữ thể Khí trệ huyết ứ
Phép trị Vô sinh nữ thể Khí trệ huyết ứ
phải lý khí hoạt huyết, hóa ứ chủng tử
Vô sinh nữ thể Hàn ngưng huyết ứ
Phép trị Vô sinh nữ thể Hàn ngưng huyết ứ
phải ôn thông tán hàn, hóa ứ chủng tử
Vô sinh nữ thể Nhiệt ứ hỗ kết
Phép trị Vô sinh nữ thể Nhiệt ứ hỗ kết
phải hoạt huyết hóa ứ
Vô sinh nữ thể Khí hư huyết ứ
Phép trị Vô sinh nữ thể Khí hư huyết ứ
phải bổ ích khí huyết hóa ứ chủng tử
Vô sinh nữ thể Thấp nhiệt uẩn kết
Phép trị Vô sinh nữ thể Thấp nhiệt uẩn kết
phải hóa thấp giải độc, thanh xung chủng tử
Vô sinh nữ thể Đàm thấp
Phép trị Vô sinh nữ thể Đàm thấp
phải kiện tỳ hóa thấp, hóa đàm chủng tử
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét