Chứng phế khí hư theo đông y

 Chứng phế hư 

thường gặp ở người cao tuổi, thể lực suy kém, là do công năng của tạng phế bị giảm sút, phế mất chức năng tự tiết và tuyên giáng, làm cho tông khí suy yếu, phế khí nghịch lên, làm cho sự đóng mở của phế bị tổn thương, sự bảo vệ bên ngoài không bền, nguyên nhân là do phú bẩm bất túc, nội thương quá mệt mỏi, hoặc do bệnh tật lâu ngày làm cho thể trạng hư yếu mà sinh ra bệnh.

Sách Linh Khu viết: "Phế khí hư thì tắc mũi khó thở, thiếu khí, phế khí thực thì bị suyễn, ngực tức nghẽn, phải ưỡn người mà thở".

Sách Chư bệnh nguyên hậu luận lại viết: "Phế khí bất túc thì khí ít không đủ để thở, tai điếc họng khô, đó là phế khí hư, khi điều trị thì phải dùng phép bổ".

Chứng phế khí hư 

thường gặp trong các bệnh khái thấu, hư hao, háo suyễn. Người bệnh thường xuất hiện các triệu chứng:  suyễn, đoản hơi, tiếng nói nhỏ, sợ gió, tự ra mồ hôi, rất dễ cảm mạo, mặt nhợt nhạt, hay mệt mỏi, lưỡi bệu, chất lưỡi nhợt, rêu lưỡi trắng, mạch hư nhược, cần phân biệt chẩn đoán với các chứng: Phế dương hư, tâm phế khí hư, chứng phế tỳ khí hư, chứng phế khí âm đều hư, chứng phế không nạp khí.

Do phế khí hư sinh ra chứng ho.

Nguyên nhân Do phế khí hư sinh ra chứng ho:

 Do phế khí hư yếu mất vai trò làm chủ, mất chức năng túc giáng mà sinh ra bệnh.

Triệu chứng Do phế khí hư sinh ra chứng ho: 

Ho nhiều đoản hơi, chất đờm trong, loãng , tiếng nói nhỏ, mặt nhợt nhạt, mệt mỏi, tự ra mồ hôi.

Phép trị Do phế khí hư sinh ra chứng ho:

 Bổ phế khí, kiện tỳ, hóa đàm.

Do phế khí hư xuất hiện chứng háo suyễn.

Nguyên nhân Do phế khí hư xuất hiện chứng háo suyễn:

 Do phế khí bất túc, phế mất chức năng túc giáng, phế khí nghịch lên mà sinh bệnh.

Triệu chứng Do phế khí hư xuất hiện chứng háo suyễn: 

Có triệu chứng đặc trưng về hư suyễn, suyễn gấp, đoản hơi, khi có cơn suyễn thì há miệng so vai do thiếu khí để thở.

Phép trị Do phế khí hư xuất hiện chứng háo suyễn:

 Bổ phế khí, liễm phế, bình suyễn.

Chứng tự ra mồ hôi do phế khí hư.

Nguyên nhân Chứng tự ra mồ hôi do phế khí hư: 

Do phế khí hư yếu, tấu lý không kín đáo, sự đóng mở kém mà sinh ra bệnh.

Triệu chứng Chứng tự ra mồ hôi do phế khí hư: 

Sợ gió, không chịu được phong hàn nên dễ cảm mạo, tự ra mồ hôi, hễ lao động thì suyễn tăng.

Phép trị Chứng tự ra mồ hôi do phế khí hư: 

Ích khí, cổ biểu, liễn hãn, chỉ hãn.

Do hư lao xuất hiện chứng phế khí hư.

Nguyên nhân Do hư lao xuất hiện chứng phế khí hư:

 Do phú bẩm bất túc, ốm lâu ngày nguyên khí bị hao tổn, dẫn đến phế khí bất túc, tấu lý không kín đáo mà sinh bệnh.

Triệu chứng Do hư lao xuất hiện chứng phế khí hư:

 Cơ thể lúc rét lúc nóng, tự ra mồ hôi, đoản hơi, ho, tiếng nói nhỏ, hay cảm mạo, bệnh thường kéo dài không khỏi.

Phép trị Do hư lao xuất hiện chứng phế khí hư:

 Bổ phế khí.