Luận trị liệt dương theo “Biện chứng kỳ văn”

1. Liệt dương do tâm khí bất túc
Người đang có cảm hứng muốn ân ái, dương vật  bỗng mềm nhũn, không cương cứng được, tìm đủ cách kích thích, cuối cùng vẫn không thể giao hợp được. Có người cho đó là do hoả mệnh môn suy. Có mấy ai biết được thực ra là do tâm khí bất túc?Nói chung, người có thể giao hợp kéo dài không suy là nhờ sức của mệnh môn tướng hoả sung mãn. Dương vật mềm yếu không cương, đúng là mệnh môn hoả suy. Như vậy, cớ sao lại bảo là do tâm khí bất túc? 
Nên biết quân hoả của tâm động thì tướng hoả của mệnh môn mới theo đó mà động. Tướng hoả không thể vượt qua thay thế quân hoả mà hành sự. Quân hoả vượng mà tướng hoả lại chẳng suy, cho nên giao hợp được lâu mà không xuất tinh. Nếu quân hoả suy trước, không thể tự chủ, dù tướng hoả có thúc giục bên cạnh thì sự suy yếu vẫn là chủ. ý vua không mạnh mẽ cứng rắn thì thần tướng làm sao tự phấn chấn lên được. Cho dù thần tướng có cưỡng ép vua ra lệnh cho chư hầu, hoả động nhưng trong tâm chỉ rung rung ở thế không thể chủ động, thì có nghe quyền lệnh của thần tướng cũng tạm cương lên trong giây lát, chứ không thể giao hợp kéo dài cho thoả lòng hoan lạc.
Vì vậy trị bệnh liệt dương tất phải trên thời bổ tâm, dưới thời bổ thận. Tâm thận đều vượng sau đó mới bổ tướng hoả của mệnh môn. Giống như vua sáng tôi hiền thì vận nước dài lâu, tâm tĩnh lặng mà thận khởi động thì chuyện “nhất dạ đế vương” mới bền vững vậy.
Trong trường hợp này dùng bài thuốc “Khởi dương thang” gồm có:
Nhân sâm 1 chỉ, Bạch truật 1 lượng, Ba kích thiên 1 lượng, Hoàng kỳ 5 chỉ, Bắc ngũ vị 1 chỉ, Thục địa 1 lượng, Nhục quế 1 chỉ, Viễn chí 1 chỉ, Bá tử nhân 1 chỉ, Sơn thù du 3 chỉ. Sắc uống.
Uống liên tục 4 thang, thấy dương cương. Uống tiếp 4 thang thì dương vượng. Uống 4 thang nữa tất có thể giao hợp lâu mà không thất bại. Nếu uống kéo dài được 3 tháng thì thấy người đổi khác hẳn, chẳng những xương cốt nặng chắc mà cả thân người như được tái tạo lại vậy.
Phương thuốc này hay ở chỗ đại bổ khí của tâm thận, không hoàn toàn ôn hoả của mệnh môn mà hoả khí tự vượng. Người đời không biết rằng bổ tâm để sinh hoả thì tâm khí vốn đã suy khi gặp hoả vượng sẽ gây hại tâm. Lại không biết bổ thận để sinh hoả thì thận thuỷ vốn đã thiếu khi gặp hoả vượng sẽ làm tổn thận. Tâm bị hại, thận bị tổn, tuy hoả vượng phỏng có ích gì, hoả vượng chỉ tổ thiêu đốt âm huyết khô táo, ắt dẫn đến tình thế dương vượng âm tiêu không thể cứu được. Đạo của ta vốn có phương thuốc trợ dương, nhân vì ngại kẻ hiền trí cậy vào để hưởng lạc, cho nên thánh nhân đời trước giấu đi không nói ra. Nhưng thật đáng tiếc, nền nếp xã hội ngày càng suy bại, các giới quan lại thượng lưu luôn khẩn cầu bọn phương sĩ chế luyện các bài thuốc bằng kim loại đất đá cho uống, dẫn đến chết người vô số kể. Thấy thế, thầy ta rất đỗi xót thương, cho nên chợt bàn đến chứng âm nuy (liệt dương) mà truyền lại phương thuốc này. Ta chẳng dám giấu, do vậy ghi ra đầy đủ, cấp cho những kẻ đang sửa soạn các phương thuốc kim loại đất đá để rước hoạ mất mạng, nếu may mà uống được phương thuốc này đạt được hiệu quả sinh tân trợ dương thì quý lắm thay!
(Còn nữa)

Phan Lang