2. Các huyệt trên đường kinh tâm
Có tất cả 9 huyệt trên đường kinh Tâm. Những huyệt tên nghiêng là những huyệt thông dụng
| 1. Cực tuyền | 2. Thanh linh | 3. Thiếu hải |
| 4. Linh đạo | 5. Thông lý | 6. âm khích |
| 7. Thần môn | 8. Thiếu phủ | 9. Thiếu xung |
Đoạn 6, thiên Kinh mạch, sách Linh khu có câu:
Nếu là bệnh thuộc Thị động thì sẽ làm cho cổ họng bị khô, tâm thống, khát muốn uống nước, gọi đây là chứng tý quyết. Nếu là bệnh Sở sinh do Tâm làm chủ sẽ làm cho mắt vàng, hông sườn thống; mép sau phía trong của cánh tay và cẳng tay bị thống, quyết; giữa gan bàn tay bị nhiệt, thống.
“Thị động tắc bệnh ách can, tâm thống, khát nhi dục ẩm, thị vi tý quyết. Thị chủ tâm Sở sinh bệnh giả, mục hoàng, hiếp thống, nao tý nội hậu liêm thống quyết, chưởng trung nhiệt thống”.
− Bệnh do ngoại nhân gây nên:
+ Cổ họng khô.
+ Đau vùng tim, khát muốn uống nước.
+ Tý quyết (xem kinh Phế).
− Bệnh do nội nhân gây nên:
+ Vàng mắt.
+ Đau vùng hông sườn.
+ Đau và có cảm giác lạnh ở mặt trong cánh tay, cẳng tay.
+ Nóng lòng bàn tay.
|
KINH (THỦ THIẾU ÂM) TÂM
+ Chức năng của Tâm và Tiểu trường + Vùng cơ thể: vùng trước tim, cổ họng, mắt, mặt trước trong chi trên - Do có liên hệ đến chức năng tâm (Tâm chủ huyết mạch), chức năng tuần hoàn nên bệnh của Tâm chủ yếu là những triệu chứng của tim mạch như khó thở (suyễn), đau nhiều vùng trước tim ⇒ tý quyết. - Do có liên hệ đến các vùng cơ thể như cổ họng, mắt, mặt trước trong chi trên nên bệnh của kinh Tâm thường biểu hiện với các triệu chứng: vàng mắt, đau cổ họng, đau mặt trước trong cánh tay, đau vùng tim … - Những huyệt thường dùng của kinh Tâm: cực tuyền, thiếu hải, thông lý, Thần môn, thiếu phủ. |
1. Lộ trình đường kinh
Bắt đầu từ góc trong gốc móng ngón tay thứ 5, chạy dọc theo đường nối da lưng và da lòng bàn tay, lên cổ tay đi qua mỏm trâm trụ, chạy dọc theo mặt trong cẳng tay đến rãnh ròng rọc, tiếp tục đi ở bờ trong mặt sau cánh tay đến nếp nách sau, lên mặt sau khớp vai đi ngoằn ngoèo ở trên và dưới gai xương bả vai (có đoạn nối với kinh Bàng quang và mạch Đốc), đi vào hố trên đòn rồi dọc theo cổ lên má. Tại đây chia thành 2 nhánh:
− Một nhánh đến đuôi mắt rồi đến hõm trước nắp bình tai.
− Một nhánh đến khóe mắt trong (tình minh) rồi xuống tận cùng ở gò má
(quyền liêu ).
Đoạn đường kinh chìm: từ hố thượng đòn có nhánh ngầm đi vào trong đến tâm, qua cơ hoành đến vị rồi liên lạc với tiểu trường.
2. Các huyệt trên đường kinh Tiểu trường
Có tất cả 19 huyệt trên đường kinh Tiểu trường. Những huyệt tên nghiêng là những huyệt thông dụng
| 1. Thiếu trạch | 2. Tiền cốc | 3. Hậu khê |
| 4. Uyển cốt | 5. Dương cốc | 6. Dưỡng lão |
| 7. Chi chính | 8. Tiểu hải | 9. Kiên trinh |
| 10. Nhu du | 11. Thiên tông | 12. Bỉnh phong |
| 13. Khúc viên | 14. Kiên ngoại du | 15. Kiên trung du |
| 16. Thiên song | 17. Thiên dung | 18. Quyền liêu |
| 19. Thính cung |
Đoạn 7, thiên Kinh mạch, sách Linh khu có câu:
Nếu là bệnh thuộc Thị động thì sẽ gây thành chứng đau cổ, hàm sưng thũng, không ngoái lại sau được, vai đau như nhổ rời, cánh tay đau như gãy ra. Nếu là bệnh thuộc Sở sinh vì chủ về dịch sẽ làm cho tai bị điếc, mắt vàng, má sưng, cổ, hàm, vai, cánh tay, khuỷu tay, mép sau phía ngoài cẳng tay, tất cả đều đau.
“Thị động tắc bệnh ách thống, hàm thũng bất khả dĩ cố kiên tự bạt, nao tự chiết. Thị chủ dịch Sở sinh bệnh giả, nhĩ lung, mục hoàng, giáp thũng, cảnh, hàm, kiên, nao, trửu, tý ngoại hậu liêm thống”− Bệnh do ngoại nhân gây nên:
+ Đau cổ, không ngoái lại phía sau được.
+ Hàm sưng.
+ Đau mặt sau vai và cánh tay như bị gãy.
− Bệnh do nội nhân gây nên:
+ Điếc tai, vàng mắt.
+ Sưng má và góc hàm.
+ Đau cổ, hàm, mặt sau vai, cánh tay, khuỷu tay, mép sau trong cẳng tay.
|
KINH (THỦ THÁI DƯƠNG) TIỂU TRƯỜNG
+ Chức năng của Tiểu trường và Tâm. + Vùng cơ thể: mặt sau ngoài chi trên, mặt sau vai, hố trên đòn, cổ, má, tai. - Do kinh Tiểu trường là kinh dương nên được vận dụng vào chẩn đoán và điều trị chủ yếu ở phần ngoài, nông của cơ thể. - Do kinh Tâm có quan hệ với thái dương (hàn - thủy) nên bệnh ngoại cảm - thái dương chứng (phần bên ngoài nhất/cơ thể) thường có biểu hiện theo kinh Tiểu trường như sốt, đau cổ vai. - Do có liên hệ đến các vùng cơ thể như mặt sau ngoài chi trên, mặt sau vai, hố trên đòn, cổ, má, tai nên bệnh của kinh Tiểu trường có những biểu hiện như đau cổ vai, đau mặt sau vai, sưng má và giảm thính lực. - Những huyệt thường dùng của kinh Tiểu trường: thiếu trạch, hậu khê, uyển cốt, chi chính, kiên trinh, thiên tông, khúc viên, kiên trung du, thiên dung, thính cung. |
1. Lộ trình đường kinh
Bắt đầu từ khóe mắt trong (tình minh), chạy lên trán, vòng từ trước trán ra sau gáy (ở đoạn này đường kinh có nhánh giao hội với Đốc mạch ở đầu, tách một nhánh ngang đi từ đỉnh đầu đến mỏm tai và một nhánh vào não). Từ đấy chia làm 2 nhánh:
− Nhánh 1 chạy xuống lưng cách đường giữa lưng 1,5 thốn, chạy tiếp xuống mông, mặt sau đùi rồi vào giữa khoeo chân.
− Nhánh 2 chạy xuống lưng cách đường giữa lưng 3 thốn, chạy tiếp ở phía ngoài mặt sau đùi đến hợp với nhánh thứ 1 ở giữa khoeo chân (ủy trung).
Đường kinh tiếp tục chạy xuống mặt sau cẳng chân, xuống phía sau mắt cá ngoài (tại huyệt côn lôn) rồi chạy dọc bờ ngoài mu bàn chân đến tận cùng ở góc ngoài gốc móng chân thứ 5.
Đường kinh Bàng quang ở vùng thắt lưng có nhánh ngầm đi vào thận rồi đến Bàng quang.
2. Các huyệt trên đường kinh Bàng quang
Có tất cả 67 huyệt trên đường kinh Bàng quang. Những huyệt tên nghiêng là những huyệt thông dụng.
| 1. Tình minh | 2. Toản trúc | 3. Mi xung |
| 4. Khúc sai | 5. Ngũ xứ | 6. Thừa quan |
| 7. Thông thiên | 8. Lạc khước | 9. Ngọc chẩm |
| 10. Thiên trụ | 11. Đại trữ | 12. Phong môn |
| 13. Phế du | 14. Quyết âm du | 15. Tâm du |
| 16. Đốc du | 17. Cách du | 18. Can du |
| 19. Đởm du | 20. Tỳ du | 21. Vị du |
| 22. Tam tiêu du | 23. Thận du | 24. Khí hải du |
| 25. Đại trường du | 26. Quan nguyên du | 27. Tiểu trường du |
| 28. Bàng quang du | 29. Trung lữ du | 30. Bạch hoàn du |
| 31. Thượng liêu | 32. Thứ liêu | 33. Trung liêu |
| 34. Hạ liêu | 35. Hội dương | 36. Thừa phù |
| 37. ân môn | 38. Phù khích | 39. ủy dương |
| 40. ủy trung | 41. Phụ phân | 42. Phách hộ |
| 43. Cao hoang | 44. Thần đường | 45. Y hy |
| 46. Cách quan | 47. Hồn môn | 48. Dương cương |
| 49. ý xá | 50. Vị thương | 51. Hoang môn |
| 52. Chí thất | 53. Bào hoang | 54. Trật biên |
| 55. Hợp dương | 56. Thừa cân | 57. Thừa sơn |
| 58. Phi dương | 59. Phụ dương | 60. Côn lôn |
| 61. Bộc tham | 62. Thân mạch | 63. Kim môn |
| 64. Kinh cốt | 65. Thúc cốt | 66. Thông cốt |
| 67. Chí âm |
Đoạn 8, thiên Kinh mạch, sách Linh khu có câu:
Nếu là bệnh thuộc Thị động thì sẽ gây thành chứng “xung đầu thống”, mắt đau như muốn thoát ra ngoài, cổ gáy như bị gãy rời ra, cột sống bị đau, thắt lưng như gãy, mấu chuyển lớn không thể co lại được, khoeo chân như kết lại, bắp chuối như nứt ra, ta gọi đây là chứng “khỏa quyết”. Đây là chứng “Sở sinh bệnh” chủ về cân: trĩ ngược, cuồng điên tật, giữa đỉnh đầu bị đau nhức, mắt vàng, chảy nước mắt, chảy máu cam; tất cả từ cổ, gáy, lưng, thắt lưng, xương cùng, khoeo chân, chân đều đau nhức; ngón út không còn cảm giác.
“Thị động tắc bệnh xung đầu thống, mục tự thoát hạng như bạt, tích thống, yêu tự chiết, bễ bất khả dĩ khúc, quắc như kết thuyện như liệt. Thị vi Khỏa quyết. Thị chủ cân Sở sinh bệnh giả trĩ ngược cuồng điên tật, đầu tín đỉnh thống, mục hoàng, lệ xuất, cừu nục, hạng bối yêu cừu quắc thuyện cước giai thống, tiểu chỉ bất dụng”.
− Triệu chứng xuất hiện do nguyên nhân bên ngoài: cảm giác như khí thượng nghịch gây nên đau đầu, mắt đau như muốn thoát ra ngoài, cổ gáy như bị gãy rời ra, bị xoay vặn, đau cột sống, thắt lưng đau như bị gãy, không gập được gối, đau như bị đè nén ở hố nhượng chân, đau bắp chân như bị nứt, xé.
− Triệu chứng xuất hiện do nguyên nhân bên trong: trĩ, sốt và lạnh run, điên cuồng, giữa đỉnh đầu bị đau nhức, mắt vàng, chảy nước mắt, chảy máu cam. Tất cả từ cổ, gáy, lưng, thắt lưng, xương cùng, khoeo chân, chân đều đau nhức, không cử động được ngón chân út.
KINH (TÚC THÁI DƯƠNG) BÀNG QUANG
+ Chức năng của Bàng quang và Thận.
+ Vùng cơ thể: mắt (phía trong), đầu (chủ yếu đỉnh và mặt sau), gáy, lưng, mông, mặt sau chi dưới.
- Do kinh Bàng quang là kinh dương nên được vận dụng vào chẩn đoán và điều trị chủ yếu ở phần ngoài (nông) của cơ thể.
- Do kinh Bàng quang có quan hệ với thái dương (hàn - thủy) nên bệnh ngoại cảm - thái dương chứng (phần bên ngoài nhất/cơ thể) thường có biểu hiện theo kinh Bàng quang như sốt, đầu gáy cứng đau, đau cứng lưng, đau nhức nhượng chân.
- Do có liên hệ đến các vùng cơ thể như đầu, mặt sau thân, mặt sau chi dưới, nên bệnh của kinh Bàng quang có những biểu hiện như đau đầu kèm đau mắt dữ dội (Xung đầu thống), đau cổ lưng kèm đau cứng xương cùng, khoeo chân (khỏa quyết).
- Kinh chính Bàng quang thực tế không có liên hệ đến vùng hậu môn (giang môn). Tuy nhiên kinh biệt Bàng quang (tham khảo thêm bài kinh biệt Bàng quang) lại có quan hệ đến vùng này nên bệnh của kinh Bàng quang có những biểu hiện như đau vùng hậu môn do trĩ.
- Những huyệt thường dùng của kinh Bàng quang: tinh minh, toản trúc, thiên trụ, đại trữ, phong môn, phế du, quyết âm du, tâm du, đốc du, can du, cách du, đởm du, tỳ du, vị du, tam tiêu du, thận du, khí hải du, đại trường du, quan nguyên du, tiểu trường du, bàng quang du, bạch hoàn du, thượng liêu, thứ liêu, trung liêu, hạ liêu, ân môn, ủy dương, ủy trung, cao hoang, chí thất, trật biên, thừa sơn, phi dương, côn lôn, kinh cốt, chí âm
Hình 1.6. Kinh thủ thiếu âm Tâm và Hình 1.7. Kinh thủ thái dương Tiểu trường
Hình 1.8. Kinh túc thái dương Bàng quang và Hình 1.9. Kinh túc thiếu âm Thận
H. Kinh (túc thiếu âm) thận
1. Lộ trình đường kinh
Bắt đầu từ lòng bàn chân (dũng tuyền), đi dọc dưới xương thuyền phía trong bàn chân (nhiên cốc) đến sau mắt cá trong rồi ngược lên bắp chân đến khoeo chân giữa gân cơ bán gân và gân cơ bán màng (âm cốc). Đi tiếp lên mặt trong đùi. ở bụng, đường kinh Thận chạy cách đường giữa 1/2 thốn, ở ngực chạy cách đường giữa 2 thốn và tận cùng ở dưới xương đòn (du phủ).
Từ nếp bẹn, kinh Thận có nhánh ngầm vào cột sống đoạn thắt lưng, đến Thận rồi đến Bàng quang. Từ Thận chạy tiếp đến Can, qua cơ hoành lên Phế dồn vào Tâm, chạy tiếp theo họng, thanh quản và tận cùng ở cuống lưỡi.
2. Các huyệt trên đường kinh Thận
Có tất cả 27 huyệt trên đường kinh Thận. Những huyệt tên nghiêng là những huyệt thông dụng
| 1. Dũng tuyền | 2. Nhiên cốc | 3. Thái khê |
| 4. Đại chung | 5. Thủy tuyền | 6. Chiếu hải |
| 7. Phục lưu | 8. Giao tín | 9. Trúc tân |
| 10. âm cốc | 11. Hoành cốt | 12. Đại hách |
| 13. Khí huyệt | 14. Tứ mãn | 15. Trung chú |
| 16. Hoang du | 17. Thương khúc | 18. Thạch quan |
| 19. âm đô | 20. Thông cốc | 21. U môn |
| 22. Bộ lang | 23. Thần phong | 24. Linh khu |
| 25. Thần tàng | 26. Hoắc trung | 27. Du phủ |
Đoạn 9, thiên Kinh mạch, sách Linh khu có câu:
“Nếu là bệnh thuộc Thị động thì sẽ gây thành chứng đói mà không muốn ăn, mặt đen như dầu đen, lúc ho nhổ nước bọt thấy có máu, suyễn nghe khò khè, ngồi xuống lại muốn đứng lên, mắt lờ mờ như không thấy gì. Tâm như bị treo lên, lúc nào cũng như đang bị đói. Khi nào khí bất túc thì sẽ dễ bị sợ sệt …Tâm như hồi hộp, như sợ có người đang đến để bắt mình, ta gọi đây là chứng cốt quyết. Nếu bị bệnh Sở sinh chủ về Thận thì sẽ làm cho miệng bị nhiệt, lưỡi bị khô, yết bị sưng thũng, bị chướng khí, cổ họng bị khô và đau nhức, bị phiền tâm, tâm bị thống, bị hoàng đản, trường phích, mép sau của vế trong và cột sống bị đau, chứng nuy quyết , thích nằm, dưới chân bị nhiệt và thống”
“Thị động tắc bệnh cơ bất dụng thực, diện như tất sài, khái thóa tắc hữu huyết, ới ới nhi suyễn, tọa nhi dục khởi, mục hoang hoang như vô sở kiến. Tâm như huyền, nhược cơ trạng. Khí bất túc tắc thiện khủng. Tâm dịch dịch như nhân tương bộ chi. Thị vi cốt quyết. Thị chủ Thận Sở sinh bệnh giả, khẩu nhiệt thiệt can, yết thũng thướng khí ách can cập thống, phiền tâm, tâm thống, hoàng đản, trường phích, tích cổ nội hậu liêm thống, nuy quyết , thị ngọa, túc hạ nhiệt nhi thống”.
− Triệu chứng xuất hiện do nguyên nhân bên ngoài: đói mà không muốn ăn, mặt đen như dầu đen, ho nhổ nước bọt thấy có máu, thở nhanh, khò khè, ngồi xuống lại muốn đứng lên, mắt mờ. Nếu Thận khí bất túc thì sẽ dễ bị sợ sệt, hồi hộp, trống ngực … Ta gọi đây là chứng cốt quyết.
− Triệu chứng xuất hiện do nguyên nhân bên trong
+ Họng nóng, khô lưỡi, đau họng.
+ Lo lắng, đau vùng tim, hoàng đản, lỵ.
+ Đau lưng, đau mặt trong đùi.
+ Chứng nuy quyết (chi bị liệt và lạnh).
+ Thích nằm, lòng bàn chân nóng và đau.
|
KINH (TÚC THIẾU ÂM) THẬN
+ Những chức năng Thận, Bàng quang, Can, Phế và Tâm. + Vùng cơ thể: cột sống thắt lưng, mặt trong chi dưới, họng, thanh quản, cuống lưỡi. - Do có quan hệ với chức năng bế tàng của Thận nên có triệu chứng gầy, da xạm đen. - Do có quan hệ với chức năng nạp khí của Thận và kinh Thận có liên hệ với Phế nên bệnh của Thận có thể có biểu hiện thở nhanh, khò khè. - Do có liên hệ với Tâm nên bệnh của Thận có thể có biểu hiện đau vùng tim, hồi hộp, trống ngực. - Do có liên hệ với can (chủ sơ tiết) nên bệnh của thận có thể có biểu hiện lo lắng, đứng ngồi không yên, bứt rứt. - Do có liên hệ đến các vùng cơ thể như cột sống thắt lưng, mặt trong chi dưới, họng, thanh quản, cuống lưỡi nên bệnh của kinh Thận có những biểu hiện như đau thắt lưng, họng đau, nóng … - Những huyệt thường dùng của kinh Thận: dũng tuyền, nhiên cốc, thái khê, đại chung, chiếu hải, phục lưu, trúc tân. |
1. Lộ trình đường kinh
Bắt đầu từ tâm bào xuyên qua cơ hoành đến liên lạc với tam tiêu (thượng tiêu, trung tiêu, hạ tiêu). Từ Tâm bào đi ra cạnh sườn đến xuất hiện ngoài mặt da dưới nếp nách 3 thốn (tại huyệt thiên trì: liên sườn 4, từ đường giữa ra 5 thốn), chạy vòng lên nách, chạy xuống theo mặt trước cánh tay giữa 2 kinh Phế và Tâm, đến bờ trong tấm gân cơ 2 đầu ở nếp khuỷu tay (khúc trạch), chạy xuống cẳng tay giữa gân cơ gan bàn tay lớn và gan bàn tay bé, chạy trong lòng bàn tay giữa xương bàn ngón 3 và 4 và đến tận cùng ở đầu ngón tay giữa.
2. Các huyệt trên đường kinh Tâm bào
Có tất cả 9 huyệt trên đường kinh Tâm bào. Những huyệt tên nghiêng là những huyệt thông dụng
| 1. Thiên trì | 2. Thiên tuyền | 3. Khúc trạch |
| 4. Khích môn | 5. Giản sử | 6. Nội quan |
| 7. Đại lăng | 8. Lao cung | 9. Trung xung |
Đoạn 10, thiên Kinh mạch, sách Linh khu có câu:
“Nếu là bệnh thuộc Thị động thì sẽ làm cho lòng bàn tay bị nhiệt, cẳng tay và khuỷu tay co quắp, nách bị sưng. Nếu bệnh nặng sẽ làm cho ngực và hông sườn bị tức đầy, trong tâm đập thình thịch, mặt đỏ, mắt vàng, mừng vui cười không thôi. Nếu là bệnh thuộc Sở sinh, chủ về mạch sẽ làm cho bị phiền tâm, tâm bị thống, giữa gan bàn tay bị nhiệt.”
“Thị động tắc bệnh thủ tâm nhiệt, tý trửu luyến cấp, dịch thũng, thậm tắc hung hiếp chi mãn. Tâm trung đạm đạm đại động, diện xích, mục hoàng, hỉ tiếu bất hưu. Thị chủ mạch sở sinh bệnh giả, phiền tâm, tâm thống, chưởng trung nhiệt”
− Triệu chứng xuất hiện do nguyên nhân bên ngoài
+ Lòng bàn tay nóng, cẳng tay và khuỷu tay co quắp, vùng nách bị sưng.
+ Trường hợp bệnh nặng: đau tức ngực và hông sườn, trống ngực, mặt đỏ, mắt vàng, hay cười không thôi.
− Triệu chứng xuất hiện do nguyên nhân bên trong: lo lắng, đau vùng trước tim, lòng bàn tay nóng.
|
KINH (THỦ QUYẾT ÂM) TÂM BÀO
+ Chức năng của Tâm bào và tam tiêu. + Vùng cơ thể: ngực, mặt trước chi trên, giữa lòng bàn tay. - Do có quan hệ với chức năng chủ huyết của Tâm (Tâm bào và Tâm có cùng chức năng) và liên hệ với vùng ngực, sườn nên có triệu chứng của tuần hoàn như đau vùng trước tim, trống ngực. - Do có quan hệ với chức năng chủ Thần minh của Tâm và liên hệ với vùng ngực, sườn nên có triệu chứng của tâm Thần như cuồng, cười nói không thôi. - Do có liên hệ đến các vùng cơ thể như ngực, mặt trước chi trên, giữa lòng bàn tay nên bệnh của kinh Tâm bào có những biểu hiện như lòng bàn tay nóng, cẳng tay và khuỷu tay co quắp, vùng nách bị sưng … - Những huyệt thường dùng của kinh Tâm bào: khúc trạch, khích môn, giản sử, nội quan, đại lăng, lao cung. |
1. Lộ trình đường kinh
Bắt đầu từ góc trong gốc móng ngón tay thứ 4, đi dọc lên lưng bàn tay giữa xương bàn ngón tay 4 và 5 lên cổ tay, đi giữa hai xương quay và trụ lên cùi chỏ, đi dọc mặt sau ngoài cánh tay lên vai rồi vào hố trên đòn. Từ hố trên đòn lên gáy đến sau tai, vòng dọc theo rìa tai từ sau ra trước tai rồi đến tận cùng ở đuôi lông mày (ty trúc không).
Từ hố thượng đòn có nhánh ngầm đi vào Tâm bào và liên lạc với Tam tiêu.
Từ sau tai có nhánh ngầm đi vào trong tai rồi ra trước tai.
2. Các huyệt trên đường kinh Tam tiêu
Có tất cả 23 huyệt trên đường kinh Tam tiêu. Những huyệt tên nghiêng là những huyệt thông dụng
| 1. Quan xung | 2. Dịch môn | 3. Trung chữ |
| 4. Dương trì | 5. Ngoại quan | 6. Chi câu |
| 7. Hội tông | 8. Tam dương lạc | 9. Tứ độc |
| 10. Thiên tỉnh | 11. Thanh lãnh uyên | 12. Tiêu lạc |
| 13. Nhu hội | 14. Thiên liêu | 15. Kiên liêu |
| 16. Thiên dũ | 17. ế phong | 18. Khế mạch |
| 19. Lư tức | 20. Giác tôn | 21. Nhĩ môn |
| 22. Hòa liêu | 23. Ty trúc không |
Đoạn 11, thiên Kinh mạch, sách Linh khu có câu:
“Nếu là bệnh thuộc Thị động thì sẽ làm cho tai điếc một cách ù ù, cổ họng sưng (thực quản), cổ họng tý (thanh quản). Nếu là bệnh thuộc Sở sinh, chủ về khí sẽ làm cho bệnh đổ mồ hôi, khoé mắt ngoài đau, má bị đau, phía sau tai, vai, cánh tay, khuỷu tay, mặt ngoài cánh tay đều đau nhức. Ngón tay áp út, phía ngón út không cảm giác”
“Thị động tắc bệnh nhĩ lung, hồn hồn thuần thuần, ách thũng, hầu tý. Thị chủ khí Sở sinh, mục nhuệ tý thống, giáp thống, nhĩ hậu, kiên, nao, trửu tý ngoại giai thống, tiểu chỉ, thứ chỉ bất dụng”.
− Triệu chứng xuất hiện do nguyên nhân bên ngoài: ù tai, điếc tai, sưng đau họng.
− Triệu chứng xuất hiện do nguyên nhân bên trong:
+ Hay đổ mồ hôi, khoé mắt ngoài đau, má bị đau, đau ở góc hàm.
+ Phía sau tai, vai, cánh tay, cùi chỏ, mặt ngoài cánh tay đều đau nhức.
+ Khó cử động ngón tay áp út và ngón út.
|
KINH (THỦ THIẾU DƯƠNG) TAM TIÊU
+ Chức năng của Tam tiêu và Tâm bào + Vùng cơ thể: mặt sau bàn tay, mặt sau chi trên, tai, mắt (phía ngoài). - Do kinh Tam tiêu là kinh dương nên được vận dụng vào chẩn đoán và điều trị chủ yếu ở phần ngoài (nông) của cơ thể. - Do có liên hệ đến các vùng cơ thể như mặt sau bàn tay, mặt sau chi trên, tai, mắt (phía ngoài) nên bệnh của kinh Tam tiêu có những biểu hiện như ù tai, giảm thính lực, đau vùng cơ thể có đường kinh đi qua - Những huyệt thường dùng của kinh Tam tiêu: trung chữ, dương trì, ngoại quan, chi câu, tam dương lạc, tứ độc, thiên tỉnh, kiên liêu, thiên dũ, ế phong, nhĩ môn, ty trúc không. |
1. Lộ trình đường kinh
Bắt đầu từ đuôi mắt, lên góc trán vòng xuống sau tai, vòng từ sau đầu ra trước trán, vòng trở lại gáy đi dọc cổ xuống mặt trước vai vào hố trên đòn rồi xuống nách, chạy xuống theo vùng hông sườn đến mấu chuyển lớn, tiếp tục đi xuống theo mặt ngoài đùi, đến bờ ngoài khớp gối, xuống cẳng chân chạy trước ngoài xương mác, trước mắt cá ngoài, chạy tiếp trên lưng bàn chân giữa xương bàn ngón 4 và 5 và tận cùng ở góc ngoài gốc móng thứ 4.
Từ đuôi mắt có nhánh ngầm đi xuống hố thượng đòn, vào trong ngực liên lạc với Can - Đởm rồi xuống tiếp vùng bẹn để đến nối với nhánh bên ngoài ở mấu chuyển lớn.
2. Các huyệt trên đuờng kinh Đởm
Có tất cả 44 huyệt trên đường kinh Đởm. Những huyệt tên nghiêng là những huyệt thông dụng
| 1. Đồng tử liêu | 2. Thính hội | 3. Thượng quan |
| 4. Hàm yến | 5. Huyền lư | 6. Huyền ly |
| 7. Khúc tân | 8. Suất cốc | 9. Thiên xung |
| 10. Phù bạch | 11. Khiếu âm | 12. Hoàn cốt |
| 13. Bản Thần | 14. Dương bạch | 15. Đầu lâm khấp |
| 16. Mục song | 17. Chính doanh | 18. Thừa linh |
| 19. Não không | 20. Phong trì | 21. Kiên tỉnh |
| 22. Uyên dịch | 23. Trấp cân | 24. Nhật nguyệt |
| 25. Kinh môn | 26. Đới mạch | 27. Ngũ xu |
| 28. Duy đạo | 29. Cự liêu | 30. Hoàn khiêu |
| 31. Phong thị | 32. Trung độc | 33. Tất dương quan |
| 34. Dương lăng tuyền | 35. Dương giao | 36. Ngoại khâu |
| 37. Quang minh | 38. Dương phụ | 39. Tuyệt cốt |
| 40. Khâu khư | 41. Túc lâm khấp | 42. Địa ngũ hội |
| 43. Hiệp khê | 44. Túc khiếu âm |
(Nội dung này có nhiều phần, xem phần tiếp theo bên dưới)
Nguồn: Châm Cứu Học - NXB Y Học - 2007
Chủ biên: PGS.TS. Phan Quan Chí Hiếu
Chủ biên: PGS.TS. Phan Quan Chí Hiếu
Trả lờiXóahãng eva
vé máy bay đi mỹ hãng nào rẻ nhất
hang khong korean air
mua vé máy bay đi mỹ
săn vé máy bay giá rẻ đi canada
Những Chuyến Đi Cuộc Đời
Ngau Hung Du Lich
Tri Thức Du Lịch